Zoals u op de tipspagina hebt kunnen lezen, zijn zuurstofplanten de basis voor de gezonde vijver. We moeten dus niets doen, waardoor de zuurstofplanten gaan verslijmen of op een andere manier verdwijnen.
Substraat
Gebruik geen substraat op de bodem van de vijver of in de plantenmandjes. De zuurstofplanten zullen gaan verslijmen en de waterlelies vertonen vaak een dwerggroei. Voor de bacteriën is substraat ook niet nodig, want zij leven van de verrotting in de vijver, daar hechten ze zich aan vast en niet aan kale steentjes.
Vijveraarde
De meeste vijveraarde bestaat voornamelijk uit hoogveen. Dit geeft zuur af aan het water. Zuurstofplanten kunnen niet tegen verzuring en zullen wegslijmen.
Watertesten
De PH (zuurgraad). Als er voldoende en goede zuurstofplanten in de siervijver staan zal de PH langzaam gaan oplopen. Dit kan na enkele maanden waarden bereiken tussen 9 en 10 vooral in de namiddag, terwijl dit de volgende morgen wel 1 tot 1,5 punt lager kan zijn. Dit is een volledig natuurlijk proces en niet schadelijk voor de vijver. Beweringen die zeggen dat de vissen en de planten niet tegen een hoge PH kunnen zijn volledig uit de lucht gegrepen. Als u gaat proberen om de PH van 9 of hoger terug te brengen naar 8 (zoals u wordt geadviseerd) dan gaat u het water met een middeltje verzuren en zullen de zuurstofplanten wegslijmen.
De DH (Duitse Hardheid). Als u goed begint is ook het testen van de hoeveelheid voedsel in het water overbodig en erg misleidend. Planten nemen voedsel rechtstreeks op uit het water en het is daarom logisch dat na verloop van tijd diverse waarden gaan dalen. Als u gaat testen op de GH en KH krijgt u een soort jojo effect omdat deze waarden op elkaar reageren. Dit gaat erg veel geld kosten en werkt meestal negatief voor uw vijverwater.
Waterlelies
Als u een waterlelie koopt, dienen de eventueel bij de knol gestopte groeibollen te worden verwijderd. Als u dit niet doet, zal als het vijverwater warmer wordt, o.a. stikstof vrijkomen, waardoor de waterlelie geheel of gedeeltelijk zal wegrotten.
Vissen
Zet in de siervijver geen vissen uit die de zuurstofplanten gaan opeten. Dus geen karperachtigen (ook geen Koi), geen echte goudvissen, geen zeelt of zgn. algeneters. Wel in de siervijver kunnen: goudwinde, goudelrits, sarasa en shubunkin. De maximale norm voor het aantal vissen is: eerste 5m2 : 2 vissen per m2, iedere volgende 5m2: 2 vissen per 5m2.
In een vijver met een oppervlakte van 20 m2 mogen dus maximaal (10+3x2)= 16 vissen.
Natuurlijk zijn dit maar enkele adviezen. In het Ada Hofman vijverboek vindt u uitgebreide informatie.
Omdat de meeste vijveraarde voornamelijk bestaat uit hoogveen (geeft zuur af aan het water) kunt u dit het beste half om half mengen met grof rivierzand. Als de planten in de grond zijn gezet, dekt u de bovenste laag af met 4 cm. puur grof rivierzand. Als de DH van uw leidingwater lager is dan 15, raad ik u af de kanten van de vijver af te werken met turf (geeft ook zuur af aan het water). Zet zoveel mogelijk de planten in mandjes, dan hoeft er verder niets op de bodem. Er ontstaat vanzelf een laagje stof waarin het bacterieleven zich kan ontwikkelen. Zorg dat de vijver voldoende zonlicht krijgt.
Folie
Gebruik voor uw plantenvijver een pvc folie in plaats van een epdm (rubber) folie.
In de loop van de jaren hebben wij ervaringen opgedaan met diverse soorten en typen folie.
Ook horen wij vaak de voor en nadelen van diverse typen folie.
Hierbij even de voor of nadelen van pvc en epdm tegen elkaar uitgelicht waarbij u voor de aanleg al onnodige kosten en problemen tegen kunt gaan.
Epdm(rubber) folie
Volgens leveranciers van epdm zou dit de perfecte folie voor uw vijver moeten zijn omdat zoals u verteld wordt er rek in zit en bij eventueel lek prikken het gat gewoon dicht blijft.
Daarnaast zou het duurzamer zijn dan pvc en plooivrij te leggen zijn omdat het op maat gesealed wordt desgewenst bij u aan huis en het is zonlicht(uv) bestendig.
Onze ervaringen opgedaan en getest: meer dan 80% van de epdm soorten wordt gemaakt in en voor de dakindustrie, dit houdt in dat er volgens de richtlijnen brandvertragers in verwerkt moeten zijn, dit gebeurt meestal in de vorm van zwavel en zink, bij contact met water komt dit vrij en bent u bij gebruik in een plantenvijver uw vijver aan het vergiftigen.
Vaak is dit het tweede of derde seizoen te zien aan de koek die over uw folie en op uw planten ligt en de planten die niet of in dwergvorm weerkomen.
Daarnaast zou het rekbaar zijn en dus niet lek kunnen gaan, dit gaat op bij gebruik op een dak van een woning, wij gebruiken het voorbeeld van de fietsband, in slappe toestand mooi dicht en in opgeblazen toestand kwetsbaar, dit gebeurt ook met uw epdm, uw folie wordt glooiend in uw vijver gelegd waardoor er holle ruimten onder de folie ontstaan, door het vullen komt er druk en rek in de folie waarbij een reksterkte wordt bereikt waarbij de epdm net zo kwetsbaar is als bij gebruik van pvc folie, wel is het uv bestendig en kunt het gewoon open en bloot laten liggen anders dan pvc folie.
Ook is het prijskaartje van de epdm flink hoger.
Wij zijn van mening dat de epdm folie alleen geschikt is voor het type karpervijver omdat door mechanise zuivering en toevoeging van producten op den duur de schadelijke stoffen verdwijnen in het systeem, voor monteren van afzuigsystemen op de bodems en wanden is dit een geschikter product dan de pvc folie.
Pvc folie
Bij gebruik van pvc folie in uw vijver moet u rekening houden met de invloed van het zon(uv) licht, onder water heeft dit geen invloed op de folie maar op de bovenranden wel.
Dit lossen wij zelf op door de overgebleven flappen langs de randen in stroken over de bovenrand te leggen waardoor de basislaag beschermd blijft en zoals u bij ons kunt zien sommige vijvers al 23 jaar zonder lekkage in de tuin liggen dus is het net zo duurzaam als epdm.
De manier van randafwerking verschild niets met die van de karpervijver mits u gebruik maakt van natuurlijke materialen. Wat van invloed op uw vijver zal zijn is gebruik van lood,zink,koper,ijzer,veen,turf,lavasteen,geverfd en behandeld hout, nieuw gebakken stenen, enz.
Plastic, natuursteen en grind zijn bijvoorbeeld goede materialen voor de afwerking.
Daarnaast zult u sneller en meer plooien krijgen dan in een epdm vijver, plooien zijn juist goed in een plantenvijver, hiertussen schuilen, overwinteren en vermenigvuldigen zich veel insecten en dieren.
Wie wil er nu geen kikkers en salamanders in de vijver en een groot insectenbestand zodat uw vissen het overleven deze moeten wel ergens kunnen schuilen.
Lekkage gevoelig is het net als epdm, als u bezoek van de reiger krijgt of de kat of hond gaat zwemmen en wil de vijver weer uit, daar is natuurlijk niets tegen bestand, wij lopen maandelijks in onze vijvers en hebben hierdoor nog geen lekkage gekregen.
Algen
Groen water, ik noem dit vaak erwtensoep, wordt veroorzaakt door zweefalgen, dit zijn microscopisch kleine eencellige plantjes. Deze algen komen van nature in water voor, dus regenwater, grondwater en ook in leidingwater. Omdat de algen kleurloos zijn lijkt dit water helder. Als er licht in het water komt en de temperatuur stijgt boven de 8 graden C., dan gaat dit kleine algje groeien, als het volgroeid is kleurt het groen. Omdat er ontzettend veel algen in het water zitten wordt het water soepgroen. Als het water in de vijver weer kouder wordt sterven de algen en wordt het water weer helder. Dit is de oorzaak dat veel groene vijvers in de winter weer helder worden.
Algen bestrijden
We hebben gezien dat de groene kleur van water wordt veroorzaakt door het kleuren van de algen. Om het water helder te houden moeten we dus iets bedenken om dit te voorkomen. Ik heb reeds veertig jaren geleden de oplossing gevonden. Als de vijver wordt gevuld met water (bij voorkeur leidingwater) en er worden direct (binnen 24 uren) voldoende en goede zuurstofplanten in het water gedaan dan zal het water helder blijven. Voldoende betekent 4 bosjes of 1 mandje per 1000 liter water. Glanzend fonteinkruid (Potamogeton lucens) is de belangrijkste zuurstofplant, 3/4 van de benodigde hoeveelheid gebruik ik als basisbeplanting, vul dit aan met andere soorten. De meeste zuurstofplanten kunnen niet tegen verzuring van het water. Zorg er dus voor dat u geen materialen of producten gebruikt die het water verzuren.
Wieren
Wieren worden vaak in de volksmond draadalgen of flap genoemd. Ze kunnen alleen in helder water leven en komen altijd van buiten in het water, doordat kiempjes in stof en grond zitten dat in het vijverwater komt. Er is een grote verwarring rond algen en wieren omdat ze in het spraakgebruik door elkaar worden gehaald. Wieren kunnen explosief groeien en de andere planten overwoekeren. Als er wieren komen, kunnen ze handmatig worden verwijderd. Ga wieren nooit met middeltjes bestrijden, want dan gaan uw zuurstofplanten dood.
Wat doen zuurstofplanten
Zuurstofplanten hebben drie hoofdtaken: 1. ze halen voedingsstoffen uit het water, daar groeien ze van. 2. Door middel van het assimilatieproces produceren ze zuurstof, van levensbelang voor het onderwaterleven en 3. ze produceren een "remstof" die er voor zorgt dat algen niet kunnen groeien (allelopathie). Vooral de laatste functie is van belang voor het helder houden van het water. Als de algen niet kunnen groeien, kunnen ze ook niet groenkleuren en blijft het water dus helder. Zuurstofplanten dienen binnen 24 uur na het vullen van de vijver in het water te worden gezet.
Voedingsstoffen
De hoeveelheid voedingsstoffen in het water drukken we uit met het begrip DH (Duitse hardheid of algemene hardheid). Vraag even bij uw waterleverancier de DH in uw leidingwater. Als de DH hoger is dan 12 hoeft u nooit bij te mesten, is de DH lager dan 12 dan kunt u bijmesten met vijverschoon. Op de bus staat hoeveel u dient te gebruiken. Dit mag maar één maal per jaar, het liefst in het voorjaar.
Vissen
Zuurstofplanten zijn van levensbelang, koop dus geen vissen die de planten opeten. Wilt u dus karperachtigen in uw vijver, dan zult u een heel ander type vijver moeten maken. De meest ideale vijvervis is nog steeds de goudwinde. Doe niet te veel vissen in de vijver en wacht vier weken voor u ze uitzet.
Hoe krijg ik mijn vijver weer goed
Als het water in uw vijver groen is of het was vorig jaar groen, zult u helemaal opnieuw moeten beginnen. Wacht tot eind april, informeer of de goede zuurstofplanten verkrijgbaar zijn en ga dan pas aan de slag. Alles zal uit de vijver moeten, zowel het water als de blubber. Mandjes met zuurstofplanten en waterlelies die nog goed zijn kunt u weer gebruiken. Zorg er tijdens het schoonmaken voor dat ze niet uitdrogen. U kunt er een krant omdoen en dan plastic zodat de planten niet verdrogen. Dweil de vijver uit, zodat alle water en modder eruit zijn. Vul de vijver weer met leidingwater en zet zo snel mogelijk de goede zuurstofplanten in het water. Omdat in leidingwater niet het noodzakelijke micro-organisme aanwezig is dient u een enting toe te voegen. Een enting is een zak water uit een andere gezonde helder vijver. Als de DH lager is dan 12 kunt u nu ook vijverschoon en zout toevoegen.